बदलत्या जीवनशैलीमुळे होणारे परिणाम सर्वांनाच जाणवत असतात. मात्र महिला वर्गात आढळणारी स्ट्रोकची समस्या ही हार्मोनल बदल घडवत आहे. इंडियन कौन्सिल ऑफ मेडिकल रिसर्चनुसार (ICMR) असे आढळून आले की 2050 पर्यंत भारतासह कमी आणि मध्यम उत्पन्न असलेल्या देशांमध्ये ब्रेन स्ट्रोकमुळे 1 कोटी मृत्यू होऊ शकतात आणि भारतात अपंगत्वाचे सहावे प्रमुख कारण ठरू शकते. त्याचबरोबर या स्ट्रोकचा धोका सर्वाधिक महिलांमध्ये आढळून येत असल्याने चिंताजनक असून याकडे वेळीच लक्ष देण्याची गरज आहे.
स्ट्रोक म्हणजे काय?
स्ट्रोक (Stroke) ही एक गंभीर समस्या आहे, ज्यात मस्तिकाच्या रक्तवाहिन्यांमध्ये अडथळा येतो आणि मस्तिकाच्या काही भागांना रक्तपुरवठा कमी होतो किंवा थांबतो. स्ट्रोकमुळे मस्तिकाच्या भागाचे कार्य थांबते, त्यामुळे शरीराच्या काही भागांचे नियंत्रण ढासळते. यामुळे शरीरावर ताबा मिळवता येत नाही. खास करून चेहऱ्यावर स्ट्रोकचा परिणाम दिसून येतो.
स्ट्रोकचे प्रकार:
- इस्फेमिक स्ट्रोक (Ischemic Stroke):
हा स्ट्रोक सर्वात सामान्य प्रकार आहे. यामध्ये मस्तिकातील रक्तवाहिन्यांस्त्राव बंद होतो किंवा अडथळा येतो, ज्यामुळे मस्तिकालारक्त आणि ऑक्सिजन मिळत नाही. यामुळे मस्तिकाच्या काही भागांचे कार्य थांबते. - हॅमोरेजिक स्ट्रोक (Hemorrhagic Stroke):
ह्या प्रकारात मस्तिकातील रक्तवाहिन्या फुटतात. हा प्रकार गंभीर असतो, कारण मस्तिकातील रक्तसंचयामुळे शरीरावर गंभीर परिणाम होतात.
महिलांमध्ये स्ट्रोकच्या समस्या वाढत आहेत, आणि याचे अनेक कारणे आहेत. महिलांमध्ये स्ट्रोकच्या घटनांमध्ये वाढ ही एक चिंतेची बाब आहे. यामागे काही मुख्य कारणे म्हणजे :
हार्मोनल बदल (Estrogen कमी होणे):
- महिलांच्या शरीरातील हार्मोनल बदल, विशेषत: मेनोपॉजच्या वेळेस, एस्ट्रोजेन (Estrogen) हार्मोनचे प्रमाण कमी होणं यामुळे रक्तदाब वाढू शकतो आणि स्ट्रोकचा धोका वाढतो.
- गर्भधारणेचे धोके:
गर्भावस्थेच्या दरम्यान महिलांना उच्च रक्तदाब, प्री-एक्लेमप्सिया (प्री-गर्भधारणेतील उच्च रक्तदाब) किंवा थ्रोम्बोफिलिया (रक्ताच्या थकवणीच्या समस्यां) यासारख्या समस्या येऊ शकतात. यामुळे स्ट्रोकचा धोका अधिक असतो. - उच्च रक्तदाब (Hypertension):
महिलांमध्ये उच्च रक्तदाब हा एक प्रमुख कारण आहे, विशेषतः वयोवृद्ध महिलांमध्ये. उच्च रक्तदाब स्ट्रोकसाठी एक मोठा धोका आहे. - हृदयरोग (Heart disease):
हृदयरोग, जसे की हार्ट अटॅक किंवा अ‍ॅरिथमिया, महिलांमध्ये वाढले आहे. हृदयरोग आणि स्ट्रोक हे परस्पर संबंधित आहेत, कारण हृदयाशी संबंधित समस्या रक्तवाहिन्यांवर परिणाम करून स्ट्रोकची शक्यता वाढवू शकतात. - मानसिक ताण आणि चिंता:
महिलांमध्ये मानसिक ताण, चिंता, आणि डिप्रेशन देखील स्ट्रोकच्या धोका वाढवू शकतात. ताणामुळे शरीरातील रक्तदाब वाढतो आणि हा स्ट्रोकसाठी एक महत्वाचा घटक ठरू शकतो.हार्मोनल बदल (Estrogen कमी होणे): महिलांच्या शरीरातील हार्मोनल बदल, विशेषत: मेनोपॉजच्या वेळेस, एस्ट्रोजेन (Estrogen) हार्मोनचे प्रमाण कमी होणं यामुळे रक्तदाब वाढू शकतो आणि स्ट्रोकचा धोका वाढतो.
स्ट्रोकचा धोका कमी करण्यासाठी महिलांनी हे उपाय करावे:
- नियमित शारीरिक व्यायाम.
- संतुलित आहार.
- मानसिक ताण आणि चिंता कमी करण्यासाठी योग, ध्यान इत्यादी गोष्टी करणे.
- नियमित आरोग्य तपासणी करणे, विशेषत: रक्तदाब आणि कोलेस्ट्रॉल तपासणे.
- धूम्रपान आणि मद्यपान टाळणे.
हे ही वाचा :
Navneet Rana : औरंगजेबाबद्दल ज्यांना प्रेम आहे त्यांनी आपल्या घरात त्याची कबर लावून घ्या- नवनीत राणा
Follow Us
टाईम महाराष्ट्रचे अपडेट्स मिळवण्यासाठी आम्हाला फॉलो करा.
