अवयवदान हे एक मोठे दान आहे. आजच्या धावपळीच्या जगात या सेवाभावी कार्याचे महत्त्व कमी होत आहे. अलीकडे, अनेक रुग्णालये अवयव दानाच्या रॅकेटमध्ये अडकली आहेत कारण ते गरीब लोकांना त्यांची किडनी श्रीमंत रुग्णांना विकण्याचे आमिष देतात. त्या प्रकरणांची चौकशी सुरू असताना, आम्ही दान करता येणार्‍या नऊ अवयवांची यादी तयार केली आहे, ज्यापैकी प्रत्येक अवयव प्रत्यारोपण प्राप्तकर्त्यांचे आरोग्य आणि कल्याण सुधारण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावते.
हृदय – हृदय आपल्या शरीरात महत्त्वाची भूमिका बजावते. हे रक्त पंप करण्यासाठी आणि ऑक्सिजन आणि पोषक तत्त्वे आपल्या संपूर्ण प्रणालीमध्ये फिरतात याची खात्री करण्यासाठी जबाबदार आहे. हृदय दान केल्याने हृदय अपयशाने ग्रस्त असलेल्या व्यक्तींना नवीन जीवन मिळू शकते, ज्यामुळे त्यांचे हृदय सामान्यपणे कार्य करू शकते आणि निरोगी जीवनशैली पुन्हा सुरू करू शकते.
फुफ्फुसे – फुफ्फुस श्वसन प्रणालीमध्ये महत्वाची भूमिका बजावतात, ऑक्सिजन आणि कार्बन डायऑक्साइडची देवाणघेवाण सुलभ करतात. मरण पावलेले दाते एक किंवा दोन्ही फुफ्फुसांचे योगदान देऊ शकतात, ज्यामुळे तीव्र श्वासोच्छवासाची गंभीर स्थिती असलेल्या लोकांना जीवन वाचवण्याची संधी मिळते जसे की क्रॉनिक ऑब्स्ट्रक्टिव्ह पल्मोनरी डिसीज (सीओपीडी) किंवा पल्मोनरी फायब्रोसिस.
यकृत – यकृत हा एक महत्त्वाचा अवयव आहे जो पचन, डिटॉक्सिफिकेशन आणि चयापचय मध्ये मदत करतो. मृत दाते त्यांच्या यकृताचा काही भाग दान करू शकतात, कारण या अवयवामध्ये पुनर्जन्म करण्याची उल्लेखनीय क्षमता आहे. यकृत प्रत्यारोपण हा प्रगत यकृत रोग असलेल्या व्यक्तींसाठी एक महत्त्वाचा हस्तक्षेप आहे, ज्यामुळे त्यांना यकृत कार्य आणि एकूण आरोग्य सुधारण्याची संधी मिळते.
मूत्रपिंड – मूत्रपिंड हे जोडलेले अवयव आहेत जे रक्तातील कचरा आणि अतिरिक्त द्रव फिल्टर करण्यासाठी जबाबदार असतात. जिवंत दाते एक किडनी दान करू शकतात, तर मृत दाते दोन्ही किडनी दान करू शकतात. मूत्रपिंड प्रत्यारोपण ही एक सामान्य आणि अत्यंत यशस्वी प्रक्रिया आहे जी किडनी निकामी झालेल्या लोकांचे जीवनमान लक्षणीयरीत्या वाढवते.
स्वादुपिंड – स्वादुपिंड इन्सुलिन तयार करून रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावते. मयत दाते त्यांच्या स्वादुपिंडाचे दान करू शकतात, ज्यामुळे मधुमेह असलेल्या लोकांसाठी जीवन बदलणारा पर्याय उपलब्ध होतो. स्वादुपिंड प्रत्यारोपण, जे बहुतेक वेळा मूत्रपिंड प्रत्यारोपणाच्या संयोगाने केले जाते, प्राप्तकर्त्यांना त्यांच्या रक्तातील साखरेची पातळी चांगल्या प्रकारे व्यवस्थापित करण्यात मदत करते.
छोटे आतडे – जरी इतर अवयव प्रत्यारोपणापेक्षा कमी सामान्य असले तरी, आतड्यांसंबंधी प्रत्यारोपण हा आतड्यांसंबंधी निकामी किंवा विकार असलेल्या व्यक्तींसाठी जीवन वाचवणारा पर्याय असू शकतो. मृत देणगीदार त्यांचे लहान आतडे दान करू शकतात, ज्यामुळे प्राप्तकर्त्यांना आवश्यक पोषक द्रव्ये शोषून घेता येतात आणि निरोगी पाचक प्रणाली राखता येते.
मोठे आतडे (कोलन) – मोठे आतडे, किंवा कोलन, पाणी शोषण्यासाठी आणि मल तयार करण्यासाठी जबाबदार आहे. काही वैद्यकीय परिस्थितींमध्ये, सामान्य पाचन कार्य पुनर्संचयित करण्यासाठी व्यक्तींना मोठ्या आतड्याचे प्रत्यारोपण आवश्यक असू शकते. मृत देणगीदार या अवयवाचे योगदान देऊ शकतात, प्राप्तकर्त्यांना उत्तम गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल आरोग्याची संधी देते.
कॉर्निया – कॉर्नियल रोग किंवा नुकसान झालेल्या लोकांची दृष्टी पुनर्संचयित करण्यासाठी किंवा सुधारण्यासाठी नेत्र कॉर्निया दान केले जाऊ शकतात. कॉर्निया प्रत्यारोपण ही एक सामान्य आणि अत्यंत यशस्वी प्रक्रिया आहे जी व्यक्तींना पुन्हा दृष्टी प्राप्त करण्यास आणि त्यांच्या एकूण जीवनाची गुणवत्ता सुधारण्यास अनुमती देते.
त्वचा आणि ऊती – महत्वाच्या अवयवांव्यतिरिक्त, मृत शरीरांमध्ये त्वचा, हाडे आणि कंडरा यासारख्या ऊतींचे देखील योगदान असू शकते. या देणग्या पुनर्रचनात्मक शस्त्रक्रिया, बर्न उपचार आणि ऑर्थोपेडिक प्रक्रियांमध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात, ज्यांना वैद्यकीय हस्तक्षेपासाठी या ऊतींची आवश्यकता असलेल्या व्यक्तींना फायदा होतो.
हे ही वाचा:
विधिमंडळाच्या हिवाळी अधिवेशनाचा आज दुसरा दिवस गाजण्याची शक्यता
पुणेकरांनी मेट्रोकडे पाठ फिरवली, चार महिन्यात एवढ्या प्रमाणात उत्पादन घटले
